منظورازرنگ حالاتی ،است که باچشم می توان دیدومربوط به حس بینایی است؛مانندسپیدی وسیاهی ورنگ های بین آنها.
رنگی بودن ادرارچندنوع است وهرنوعی چندحالت دارد:
1-1ادرارزردرنگ .رنگ های زرد رنگ عبارتنداز:
زردکاهی:به رنگ کاه است وبه دلیل گوارش بداتفاق می افتد.
زردترنجی:همان زرد معمولی است؛علت آن گوارش خوب می باشد.
زرد طلایی:به رنگ طلااست.
زردنارنجی طلا،متمایل به نارنجی است.
زردزعفرانی یاآتشین یازردسیرمتمایل به زردطلایی است وآن راسرخ روشن هم می گویند.
اگرزردی ادرار،به منتهای درجه ی آتشین برسد معلوم می گرددکه حرارت درون روبه افزایش است واگرزردرو به روشنی گذاردمعلوم می شودحرارت روبه کاهش است.
به جززردکاهی وزردترنجی که نمود ظاهری دارنداگرادراربه یکی ازرنگ های مذکوردیگردرآیدنشانه ی گرمی مزاج است ودرجات گرمی به حسب درجات رنگ ها،سنجیده می شوند
زردطلایی————زردنارنجی———زردزعفرانی ——–مزاج بسیارگرم
سبب رنگی شدن ادراربه رنگ های نامبرده،عبارتنداز:حرکات سخت،درد،گرسنگی،نرسیدن به ماده ی آب آشامیدنی.
1-2ادرارسرخ رنگ:بعدازرنگ های زرد،رنگ های سرخ اهمیت دارندکه عبارتنداز:
رنگ سرخ مایل به سفیدی،گلی،خونی،سرخ تیره .حداین رنگ ها دلالت برچیرگی خون دارد؛یعنی هرقدرسرخی،بیشترباشدچیرگی خون بیشتراست.
رنگ سرخ مایل به سفیدی—-گلی—-خونی—-سرخ تیره —-غلبه وچیرگی خون
رنگ سرخ مایل به زعفرانی،غالباً نتیجه ای ازبیماری کیسه ی صفراست.
رنگ سرخی که به تیرگی بزندنشانه ی آن است که خون بیشترچیره شده است.
سرخ آتشین که جزءرنگ های زردذکرشد،بیشترازرنگ سرخ وسرخ مایل به سیاه دلالت برحرارت دارد؛همچنان که صفراازخون گرمتراست.
رنگ زعفرانی وآتشین که ادراردربیماریهای شدید سوزان به این رنگ تمایل دارد.اگردراین حالت ،ادراررقیق باشد نشانه ی شروع ،نوعی پختگی است که هنوز دراندام نمایان نگشته است.
رنگ خونی؛که در بیماری های شدید روی می دهداگر گسستگی در رگ ها روی نداده باشد.این نوع ادراردلیل برامتلای خونی درحدافراط است.اگراین ادرار،آرام آرام ازمجرا بیرون بریزد،بوی عفونت از آن خارج می گردد.این ادراردرحالت،رنگ وهیئت هرچقدررقیق ترباشد بدتراست اما اگربه فراوانی ازمجرابیرون بریزددربیماری های سخت ومختلط،مژده ی امید بخشی است،مشروط به اینکه بعدازشروع بحران،یکدفعه ریخته شودیا به تدریج رقیق شود،چنانچه قبل از شروع بحران به فراوانی از مجزابیرون بریزد،دلیل سخت شدن بیماری است واگربعدازبحران به تدریج رقیق نشود،نشانه ی بد خیمی است.
1-3ادرارسبزرنگ:درجات رنگ هایی که ادرارگاهی مشابه آنها می گرددعبارتنداز:
پسته ای که دلیل برسردی می باشد.
گندنایی (به رنگ تیره)به علت سوخت وساز زیادبدن است.
آبی آسمانی یانیلی:دلیل برافزایش سردی نسبت به پسته ای می باشد.
زنگاری(آبی تیره)که به دلیل احتراق بسیارشدیدخون است.
رنگ تره ای،درمقایسه با رنگ آبی تیره،نشانه ی سلامتی بیشتراست.
اگررنگ ادراربعداز خسته شدن ،زنگاری شود،نشانه ی ترنجیدگی است.
چنانچه ادرارخردسالان به رنگ سبز درآیدعلامت ترنجیدگی وکم آبی وخستگی است.
ادرارآبی آسمانی که اکثراًدلیل سردی شدیداست بعدازدفع به رنگ سبزدرمی آیدونشانه ی آن است که صاحب ادرار،داروی سمی خورده است.
اگرادراردرچنین حالتی باته نشین همراه باشدامید به زندگی وجوددارد واگرته نشین نداشته باشیم بیم مرگ می رود.ادرارزنگاری،نشانه از کارافتادگی است.
1-4ادرارسیاه رنگ:به طور کلی ادرارسیاه رنگ،دلیل بر سوختگی زیادیا سردی شدیدیاازبین رفتن حرارت غریزی است ویا نشانه ی بحران است که موادزایدسودایی را خارج می کند.ادرارسیاه رنگ،خبردهنده ی ازبین رفتن وگداختن نیروبه تبعیت ازافت نیروی غریزی است وگاهی نیزعلامت تصفیه وشروع بهبودی می باشد؛نظیرادرای که دراواخربهاردیده می شود.گاهی نیزدنباله ی ازبین رفتن بیماری های طحال،پشت،دردرحموتب های سودایی است که به طورشبانه روزی است ونشانه ی گداختن عوارضی می باشدکه از احتباس خون حیض وحبس شدن ماده ی سیالی که عادتاًاز مقعدبیرون می ریزدبه وجودمی آیدماننداین که در برخی زنان،حیض متوقف می شودوطبیعت ،زیادی خون را نمی پذیردوبرای دفع آن ادرارنارساوآبکی می فرستدوبدن با بیرون راندن این ادرار،سبک می گردد.ولی در حالت هایی که تغییررنگ ادراربه سیاهی دیده می شود،شرط آن است که میزان ادراربسیارزیادوسرعت آن تندباشدوگرنه ادرارسیاه به ویژه دربیماری های شدید،علامت بد حالی است.
کمی ادرار،نشانه ی خوبی بیمارنیست.اگردربیماری های شدیدمقدارادراراندک باشدبایددانست که تحلیل،رطوبت آن راازبین برده است وهمچنین لدراردرحالت کم بودن هرقدرغلیظ ترباشدبدتراست وهرقدررقیق ترباشدزیانش کمتراست.
سیاهی مایل به زردی:رنگ سیاهی که ازرنگ زعفرانی به آن حالت رسیده باشد،نشانه ی تراکم صفراوسوختن آن است وعلامتش آن است که سودااز صفراپدید آمده است ودلیل بروجود یرقان می باشد.
سیاهی متمایل به سرخ؛رنگ سیاهی که ازتبدیل رنگ تیره ی مایل به سیاهی به آن حالت رسیده است علامت سودای خونی است.
سیاهی متمایل به سبز؛رنگ سیاهی که از گرایش رنگ سبزوپونه ای به آن حالت ایجادشده است فقط نشانه ی سودااست.
ادراری که به واسطه ی سوختگی به سیاهی می رسد،نشانه ی سوختگی شدیداست.درچنین حالتی قبل ازآمدن ادرارسیاه،ادرارزردوسرخ می آیدوته نشین آن به ضخامت کم وبه صورت ذرات به هم چسبیده فرونشسته است ولی زیادمتراکم نیست.
سیاهی متمایل به زرد وزعفرانی؛ممکن است ادرارسیاه ولی نه کاملاًسیاه بلکه به زردی وزعفرانی نزدیک ویا به تیره رنگی،گرایش داشته باشد،اگردراین حالت رنگ آن به زردی بزنداکثراًنشانه ی وجودیرقان است.
سیاهی متمایل به سبزی؛اگرقبل ازادرارسیاهی که به زردی میزند،رنگ اداربه سبزی وپژمردگی نزدیک باشدوکم دُردبوده ودُردآن متراکم وبه ماده ی خشک،شباهت داشته باشدنشانه ی گرمی مزاج است.
سیاهی بدون بو؛اگرادرارسیاهرنگ ،ولی بدون بوباشدویادارای بوی کمی باشدنشانه ی سردی است،زیراگاهی که طبیعت فروکش می کند،ادراربوندارد.
اگرادرارسیاه رنگ ،بعدازخستگی باشدعلامت ترنجیدگی وکم آبی است.
گاهی اتفاق می افتدکه رنگ ادراربه واسطه ی نوشیدن نوشابه های سیاه رنگ ویاسرخ،سیاه یاسرخ می شود؛طبیعت دراین رنگی کردن هیچ دخالتی نداشته ونوشابه بدون تغییرحالت وبه همان صورت که وارد شده است بیرون می آید.چنین ادراری خطری ندارد.
اصلاًادراررقیق بیمار،مژده شفای زودرس رامی دهد.
تغییررنگ ادراربه جاهای مختلف بدن تعلق دارد.بسیاراتفاق می افتدکه ادرارازسردرد،شب بیداری،کری واغتشاش عقل،خبرمی دهد.به ویژه اگرادراربیمارکم ودرمدت طولانی بیرون بریزدوبوی تندداشته باشدوتب بربیمارروی آورده باشد؛نشانه ی صحیحی ازعارض شدن سردردوتشویش عقل است.
اگرقبل ازتغییررنگ ادرار،شب بیداری،کری،تشویش عقل وسردردوجودداشته باشد؛دلیل آن است که خونریزی بینی روی می دهدومی تواندنشانه ی سنگ کلیه باشد.
ادرارسیاه؛برای پیران هرگزمطلوب نیست واگرپیداشودتباهی به بارمی آورد.همچنین ادرارسیاه برای زنان نیزنامطلوب است.
به طورکلی ادرارسیاه،چه درابتدای تب وچه درانتهای آنهاکشنده استمگراین که تب خفیف شودکه درچنین صورتی نشانه ی شفای زودرس است.
1-5ادرارسفیدرنگ:قبل ازبررسی حالت های مختلف،یادآورمی شویمکه منظورازسفیدی،شفافیت نیست مثل رنگ آب بلکه سفیدمثل برف یاشیرمدنظراست.سفیدی ادراربه علت سردی یاناپختگی بول ویادفع ماده ی سفیداست.
ادرارشفاف (بدون رنگ)به طورکلی علامت سردی است وامیختگی درآن نیست.
ادرارسفید شامل مواردزیراست:
اگرسفیدی آن خلمی باشددلیل بربسیاری بلغم نا پخته است.
اگرسفیدی آن شبیه سفیدی پیه باشد دلالت برگداختن پیه وچربی دارد.
اگرسفیدی آن سفیدعادی باشد دلیل بلغم است وخبردهنده بیماری مزمن که دربدن وجودداردیا بیماری که در بدن درحال شکل گیری است.
اگرهمراه سفیدی ،کف باشدورقیق هم باشدوچرک به همراه داشته باشد.دلیل برآن است که دراندام های ادرای زخم های چرک کرده وجوددارد.
اگرهمراه سفیدی کف باشدورقیق هم باشدوچرک همراه نداشته باشد،نشانه ی وجودماده ی خام ونارسای زیاداست ویا دلیل ونشانه ی وجودسنگ مثانه است.
اگرهمراه ادرار،چیزی مانندمنی باشدنشانه ی آن است که ورم های بلغمی درحال رسیدن است ویا نشانه ی وقوع نوعی ازکارافتادگی اندام های احشایی است ویا علامت بیماری هایی است که بلغم زجاجی عارض می شوند.
اگرخود ادرارهم رنگ منی باشدازحالت بحران ویاازورم های بلغمی نیست بلکه درابتدای بحران ویادرآغازورم پیدامی شودیا علامت خطری است که از سکته یا فلج شدن به اشکال مختلف آن خبرمی دهد.
اگرادراردرهمه ی اوقات تب،سفید باشد،چه بساممکن است تب ازفصلب به فصل دیگرمنتقل شود.
ادرارسرب رنگ:چنانچه دُردی نداشته باشدوته نشین ازآن حاصل نگرددبسیاربداست.
ادرارشیری رنگ دربیماریهای های شدید،کشنده است.
درحالت تب های شدید،اگررنگ سپیدادرار-ازهرنوعی که باشد-بعداً زایل شوددلیل برآن است که صفرا به سوی سرگرایش دارد.
اگرادراردرحالت تب رقیق باشدویک دفعه سفیدگردد،علامت آن است که تشویشی درعقل روی می دهد.
اگررنگ ادرار،درهنگام بهبودی همچنان سفبد بماند دلیل ناپختگی است.
اگرادرار،رنگ سفید عادی داشته باشدوروغن مانندباشدتب های شدیددرپی داردویا زنگ خطرمرگ است.
اگرهنگام بیماری شدید،ادراربیمارسفید باشدوبیم آن نرودکه به سرسام گرفتارآید،ماده ی تندی به سوی مجراروی می آوردکه روده ها رابه پوسته پوسته شدن(سحج)گرفتارمی کند.
رنگ های ترکیبی ادرار:
1-6رنگ خونابه ای:شبیه خونی است که با آب آمیخته اند.وجودچنین ادرای دلیل ناتوانی کبداستکه براثرچیره شدن سوءمزاج برآن واردآمده است.لیکن اگرنیروهمچنان برتوانیی خویش باشدوناتوانی کبددرکارنباشد،فقط رفراوانی خون موجب این رنگ ادراراستوخون زیادترازآن بوده است که نیروی جداکننده ازعهده ی جداکردن آن مقداری که به آن نیازداشته است برآید.
1-7رنگ زیتی(زیتونی)رنگی است که ازآمیزش زردبارنگ سلقی وازلحاظ چسبندگی به روغن زیتون می ماند.وجود چنین رنگی درادراراکثراًنشانه ی بدخیمی است که جای امیددرآن نیست ونبایدپخته شدن وسازگاری راازآن انتظارداشت ودرحالاتی هم نشانه ی بهبودی بیماراست وآن زمانی است که ادرارموادچرب راتخلیه می کندوبیماربعدازخروج ادراراحساس آرامش وآسودگی می کند؛بازهم اگرچربی این ادراربدبوباشدوبه خصوص اگرکم کم بیرون آید،کشنده است.اگرماده دی خونابه مانندی باآن آمیخته شده باشد،بسیاربدتراست واین حالت اکثراًدربیماری استسقا،سل وقولنج وخیم روی می دهد.اگرادرارزیتی بعدازادرارسیاه بیاید،شایدنشانه امیدواری برای بیمارباشدبسیاراتفاق افتاده است که ادرارزیتی درروزچهارم بیماری(منظور بیماری های شدید است) نشانه ای بوده است براینکه بیماردرروزهفتم می میرد.ادرارزیتی به طورکلی سه نوع است:یاهمه ی ادرارچرب است،یاقسمت پایینی آن چرب است ویابخش بالایی آن.همچنین ویا فقطرنگش زیتی است مانندحالت آن درمرض سل وبه خصوص دراوایل این یاهیئتش زیتی است ویا سرانجام رنگ وهیئت آن زیتی است مانند حالت آن دربیماری کلیه
1-8رنگ ارغوانی:بسیارشکننده است زیرامفهوم آن این است که صفراسوخته است.
1-9ممکن است ادراربه رنگ سرخ باشدکه سیاهی درآن جاری است،دراین حالت ازتب های ترکیب شده ای،خبرمی دهدکه از خلط های غلیظ منشاءگرفته اند.اگرسرخی آن روشن ترباشدوسیاهی بیشتربه بالا گرایش داشته باشد،نشانه ی وجودذات الحنب است.
ادرارممکن است به رنگ سفیدبوده ومزاج فردگرم وصفرایی باشد،یا این که ادرارسرخ رنگ باشدومزاج سرد وبلغمی ؛درچنین حالتی باید ادرارسفیدرا به دقت بررسی کرد؛
اگررنگ آن بسیارروشن وادراردارای دُردزیادی هم وجودنداشته باشدوآنچه که هست ،ته نشین نشده وسفیدی رنگ،تغییرنکند،صفرا درکمین است.بیماریهای سردی که ادرارسرخ رنگ می شودشامل این موارداست:
*دردوآزارزیادوگدازش صفرا؛نظیرحالتی که در قولنج سردروی می دهد.
*براثرهجوم آوردن بلغم به مجرایی که بین کیسه ی صفراوروده است،راه طبیعی صفرابه روده مسدودشده وصفراناچاربه همراه ادرارمی شودوباآن بیرونمی ریزد.این حالت نیزمانندحالت بلغم سرداست.
*هرگاه کبد ضعبف شودونیروی کبدازجداکردن آب وخون عاجز ماند(همچنان که مورد استسقاواکثربیماری های مربوط به ضعف کبدچنین است)ادراربه رنگ خونابه (مایعی که گوشت تازه راباآن شسته باشند)درمی آید.
*وقتی دراثربندآمدن مجاری دربدن،احتقان به وجود می آید،رنگ بلغم دررگ هابراثرعفونت تغییرمی کند؛علامت آن این است که آبکی بودن وحالت دُردی ادرارچنان می شودکه گجفته شد(اگررنگ بسیارروشن وادراردارای دُردزیادوغلیظ باشدوبا وجودروشنی قوام آن به غلیظی بزند)وبعدتغییرمختصری دررنگ ایجادمی شودوروشنی آن ازبین می رودواگرصفرایی باشد،رنگ عارض شده ی ادرارروشن است.
*بسیاراتفاق می افتدکه ادراردرمرحله ی نخست ،سپیدرنگ است ولی بعداًسیاه وبد بومی شود،مانندیرقان
*پس ازخوردن غذا،رنگ ادرارسفیداست وتاشروع هضم غذاسفیدمی ماندوآنگاه تغییررنگ می دهد.ازاین لحاظ درشب زنده داران که حرارت غریزی شان تحلیل می رود،تحلیل رفتن،موجب می شودکه رنگ ادرارآنهاروشن نباشدزیرابه پختگی نرسیده است.
