کتاب کیمیای سلامت

به نام خداوند سلامتی بخش
دراین کتاب سعی شده درزمینه درمان با طب سنتی مطالبی بیان شود
درابتدا به سراغ مزاج شناسی می رویم که اساس وپایه ومبناست درطب سنتی

مزاج چیست؟
به حالتی که ازتاثیرچیزی درمحیط اطراف،برانسان به وجود می آید طبع یامزاح میگویند.مثل تاثیرسرمای کولریاگرمای بخاری که موجب سردی یاگرمی درانسان میشود.

اهمیت شناخت مزاج
حفظ تعادل بدن ازنظرمزاجی یعنی حفظ سلامتی وهرگاه به هردلیلی بدن ازاین حالت تعادل خارج شود، گرمی،سردی،خشکی یارطوبت دران افزایش پیداکرده وموجب بروزبیماری میشود.همچنین نوع تغذیه ،خواب وبیداری،حالت های عصبی وروانی و….ارتباط مستقیمی باحالات طبیعی یامزاجی هرفرد دارد.بنابراین برای داشتن زندگی سالم وموفق،همه مانیازمندشناخت مزاج یاطبیعت خود هستیم.

برای اینکه یک فردتغذیه مناسبی داشته باشه بایدحتماازنوع مزاج خود،محیط جغرافیایی که دران زندگی میکنه وطبیعت مواد غذایی ازنظرسردی،گرمی،رطوبت،خشکی آشنایی داشته باشه.درغیراین صورت اگرازبهترین وگران ترین غذاها هم استفاده کند،برای او مفید نخواهدبود

دربعضی مزاج ها،خوردن یک غذای نامناسب میتواندمشکلات بسیاری ایجاد کند. برای مثال برخی افرادحتی باخوردنخرمابدنشان جوش میزندویاغذای ناسازگاربامزاج فرد،ممکن است موجب تغییردرخواب،حالات عصبی،فراموشی،مشکل درهضم غذاودفع آن،ناراحتی پوستی و…. دراوشود.پس برای جلوگیری ازبروزچنین مشکلاتی بایدمزاج خودراشناخته وغذایی مناسب بامزاجتان میل کنید.

اگرمادرطبع فرزندش رابشناسد،میتواندغذاهایی متناسب باطبع نوزادش بخوردتانوزاد دچار دل درد و…نشود،
مثلااگرمادرگرم مزاج ونوزادش سردمزاج باشداونمیتواند غذای سردبخوردچون موجب مشکلاتی درنورادش میشودوبایدسعی کند هرغذای سردی رابامصلح انخمیل کند تاطبع ان معتدل شود ومشکلی برای نوزادش ایجاد نکند.

اهمیت شناخت طبایع به اندازه ای است که والدین می توانندمشکلات احتمالی فرزندانشان راباتوجه به ان،درمان کنند.برای نمونه پرخاشگری،عصبی بودن وبیحوصلگی کودک به علت افزایش گرماوخشکی دربدن او وتنبل یاترسوبودن کودک به علت افزایش سردی وخشکی دربدن او میباشدکه باحفظ تعادل طبع، میتوانیدبه رفع این مشکلات کمک نمایید

خلط چیست؟

خلط به معنی آمیختن می‌باشد.زمانی که غذادربدن شروع به هضم شدن میکند،باشیره ی گوارشی موجوددرکبدمخلوط شده وبه موادمفیددربدن تبدیل میشود.این موادچهار خلط اصلی موجود دربدن یعنی:صفرا،سودت،بلغم منم رابه وجود می آورند.

انواع اخلاط
بدن انسان هاازترکیب چهارخلط دم،صفرا،سودا وبلغم ساخته میشود.کم یازیادشدن هرکدام ازاین خلط ها دربدن،موجب تغییرشکل در ساختمان بدن،تفاوت درصورت،زیبایی،چاقی یالاغری،رنگ پوست،شکل ورنگ موهاوپنهانی یاآشکاری رگ ها دربدن میشود ونیزتوانایی ها ورفتارهای متفاوتی رادرانسان به وجود می آورد،به همین دلیل است که هرفردی،دارای اندامی خاص بااشکال گوناگون وتمایلات غذایی،اخلاق،رفتاروعلاقه مندی متفاوت است.

خلط دم(خون)
خلط دم بیشتردرکبد،قلب ورگ ها ساخته میشود.علت به وجودآمدن خلط دم،استفاده ازخوراکی های متعادل وسازگاربامزاج است.
وظایف مهم خلط دم،جریان داشتن درسراسر بدن،رساندن غذابه قسمت های مختلف بدن وگرم ومرطوب نگه داشتن بدن است.

ویژگی های ظاهری افراددموی:
ازجمله ویژگی های افراد دموی میتوان به سرخ بودن پوست زبان وصورت،داشتن پوست گرم ومرطوب،عرق زیاد،وجوددمل وجوش زیاددربدن،بالابودن سرعت رشدمو،نداشتن مشکل گوارشی،شیرین بودن طعم دهان،عادی بودن ترشحات بینی،داشتن لب های کلفت،سنگینی سروبدن،داشتن احساس خسنگی،سنگینی خواب،باهوش،داشتن مداوم وزوز گوش،ناسازگار بامحیط های گرم،دارای دست وپا ولندان درشت،دارای رگ های برجسته،حرکات بدنی سریع وناسازگارباخوراکی های گرم و شیرین اشاره نمود.

ویژگی های رفتاری وفکری افراد دموی مزاج:
این افرادپرانرژی،علاقه مندبه ادبیات وموسیقی،دارای استعداد شاعری،مهربان،شجاع،تنوع طلب وبی علاقه به کارهای تکراری،خوش اخلاق وخوش رو،دوراندیش،شوخ طبع،دست مدل باز ودارای میل جنسی زیاد میباشند

خلط صفرا
صفرادرلغت به معنای زردی است؛این خلط راقدیم،کف خون میگفتند.
علت به وجودآمدن خلط صفرا ،مصرف غذاهایی باطبع گرم وغذاهای چرب وتند میباشد؛ازجمله وظایف مهم صفرا،آگاه نمودن فردا حالت دفع است.

ویژگی های ظاهری افراد صفراوی مزاج:
افراد صفراوی مزاج دارای پوست گرم وخشک هستند،رنگ پوست،زبان وچشم هایشان برداشت.جوش وآکنه های پوستی،خارس وگرمی دست وپا،طاسی یاریزش مودرسنین جوانی،احساس خشکی دربینی،فرورفتگی زیرچشم ها،میل به خوردن خوراکی های ترش،یبوست وبواسیر به علت خشکی مزاج،احساس بی حالی درحمام،داغی کف پاها ولذت بردن ازنسیم سرد، درافرادصفراوی مزاج دیده میشود.

ویژگی های رفتاری وفکری افراد صفراوی مزاج:
این افراد دارای پشتکار زیاد،مدیرومنظم، معتقدبه برنامه ریزی درکارها،رک ،کم حوصله،عصبانی وپرخاشگر،خشمگین،منفی نگر،پرحرف،علاقه مند به ادبیات وریاضیات،بااراده،عاشق،حساس، آینده نگر،دقیق درتصمیم گیری،حاضرجواب،باهوش،علاقه مند به ورزش های خشن مثل بوکس،کاراته،….
لجباز،علاقه مند به کشیدن سیگار،ریزبین(به هرکاری سرک میکشند)ومیل جنسی متعادل می‌باشد

خلط سودا
سودادرکبد،استخوان،قلب،روده هام…. ساخته می‌شود و علت به وجودآمدن آن،استفاده ازغذاهای گرم یارطوبت کم،هضم نشدن درست غذاوباقی ماندن آن دربدن است.
به طور معمول خلط سودا ازخوردن زیادچای،قهوه،نسکافه،بادمجان سرخ کرده،گوشت گاو🐄 وگوساله،ماست،دوغ،پنیر،شیرینی وترشی جات ایجاد میشود.
ازجمله وظایف مهم سودا،تحریک اشتها،استخوان سازی وتسریع رشدمو وناخن می باشد.

ویژگی های ظاهری افراد سوداوی مزاج:
این افراد دارای ویژگی هایی مثل خون غلیظ وسیاه،پوست تیره،دمل های چرکی،خال سیاه ولک های تیره،حساسیت های پوستی،بالابودن سرعت رشدمو،سفید شدن زودرس موها،موهای زایدفراوان،احساس شور یا بی مزه بودن دهان خصوصا صبح ها،سیری زودهنگام،حساس به خوردن خوراکی های گرم وخشک یاسردخشک،امکان ابتلا به یبوست وبواسیر به علت خشکی مزاج،سوزش دهانه معده ،دیربه دیر بیمار شدن،تیره شدن رنگ ادرار،کوچک بودن عضلات،گرفتگی های عضلانی،درپ سیاتیک، بی خوابی واحساس گزگز شدن دربدن می‌باشند.

ویژگی های رفتاری وفکری افراد سوداوی مزاج:
این ویژگی ها شامل ترس🫣 ودودلی،بی حوصلگی،وافسردگی،منفب نگر،شکاک ومضطرب،ریزبین(به هرکاری سرک میکشند)، مغرور،عصبی،فکروخیال زیاد،غصه وخودخوری، زودرنجی،بیزاری ازسروصدا،بی قرار،گوشه گیر،علاقه مند به حسابگری ومسائل فنی،علاقه مند به کارهای ظریف وهنری،جدی، معتقدبه برنامه ریزی درهمه ی کارها،لجباز،علاقه ی زیادبه مطرح شدن دررسانه های عمومی وغیره،قهرهای طولانی مدت وکینه ای،تمایل کم به معنویات وعلاقه مند به کشیدن سیگار وکم انرژی بودن می باشد.همچنین افراد سوداوی مزاج،خود ازهمه کس بالاتر میدانند ومیل جنسی زیادی دارند.

خلط بلغم
خلط بلغم پرخون وریه ساخته می‌شود و علت به وجود آمدن آن،استفاده ازخوراکی های سردومرطوب وکم بودن حرارت بدن به علل مختلف مانند بیماری🤕،مصرف داروی نامناسب وآب و هوای نامناسب می باشد.
بلغم،قسمتی آزمون است که باعث سفیدی وروشنی رنگ آن می شود.درواقع بلغم،جانشین خلط خون است وهرگاه،بنا به دلایلی خون ازبدن شماخارج شود(مثل ضربه ی چاقو یابریدگی)بلافاصله بلغم،جای خلط خون را می‌گیرد.
ازجمله وظایف مهم دیگر بلغم،آمادگی برای ذخیره سازی چربی اضافه وهمچنین مربوط نگهداشتن بدن برای تأمین رطوبت آن وایجاد شفافیت ونرمی درپوست می باشد.

ویژگی های ظاهری افراد بلغمی مزاج:
افراد بلغمی مزاج دارای پوست سفید،نرم وروشن،لک وپیس،دندان وناخن های سست وشکننده،خال های سفیدوگوشتی،چشم سفیدباپف زیرچشم،سفید شدن زودرس موها،پوست سردومرطوب،عرق سرد،کندبودن سرعت رشد مو،سرد بودن نوک دست ✋ وپا،رقیق بودن آب بینی،خواب زیاد،زبان مرطوب وسفید،بزاق زیادچسبنده،عدم تشنگی،ترشی طعم دهان ومعده ی ضعیف می‌باشند.همچنین این افراد،تندغذا می‌خورند ونبص ضعیفی دارند.
بیماری هایی مانند سینوزیت،تکرر ادرار،سنگ کلیه و ورم پروستات درافرادبلغمی مزاج،بیشتر دیده میشود وبدنشان باخوراکی های سرد
ناسازگار است ،همچنین درزمستان بدحال می شوند،ازسرمای کولر فرارمی کنند،به بخاری وپوشیدن لباس های گرم علاقه ی زیادی دارند و زودبه زود مریض می شوند.

ویژگی های روحی 👻 وفکری افراد بلغمی مزاج:
این افراد سست اراده،تنبل،صلح طلب،دارای رفتارهای موریانه(آب زیرکاهند)،ترسو و
محافظه کارهستند،کمتردعوا میکنندوچرب زبان😛 👅،شوخ طبع،کینه ای،
فراموشکار،دارای میل جنسی ضعیف،ظریف وریزبین،منظم ودقیق،حسابگر،آرام وگوشه گیر،منطقی وعاقل هستند.
نکته:ازنظر مقدارواندازه اخلاط دربدن،بین خلط سودا وخلط دم رابطه ای معکوس وجود دارد،بدین معناکه هرگاه سودا دربدن زیاد شود،خلط دم کم می شود.همچنین بین خلط صفرا و خلط سودا رابطه ای مستقیمی وجوددارد،بدین معناکه هر اندازه خلط صفرا دربدن زیاد شود،به دنبال آن خلط سودا نیز بیشتر می‌شود زیرا خلط صفرا،معمولا سازننده ی خلط سودا است،پس میتوانیم بگوییم که یکی از علل لاغری درافراد صفراوی مزاج،می تواند وجود خلط سودا دربدن این افراد باشد

بهترین اخلاط
بین اخلاط موجود درطبایع،بهترین طبع ازنظرجسمانی به ترتیب دموی،سوداوی،بلغمی وصفراوی است،اماازنظرروحی به ترتیب دموی،بلغمی،صفراوی وسوداوی است.
صفراوی مزاج ها به علت گرم وخشک بودن مزاجشان،بسیار کم حوصله هستندولی سوداوی هامون سرد مزاج هستند،صبر واستقامتشان درمقابل سختی هابیشتر ازصفراوی هاست،بنابراین اراده ی سوداوی هاازصفراوی ها قوی تر است.ازطرفی تری مزاج(رطوبت مزاج ) معمولا اراده ی انسان را ازبین می برد و بلغمی ها بیشتر از دموی ها تری مزاج دارند. بنابراین ترتیب میزان اراده،چاقی پرخوری وخوش بینی اشخاص اززیاد به کم عبارتند از:

ترتیب میزان اراده درطبایع مختلف:سوداوی/صفراوی/دموی/بلغمی.
ترتیب میزان چاقی در طبایع مختلف:بلغم/دموی/صفراوی/سوداوی.
ترتیب میزان پرخوری در طبایع مختلف:بلغمی/دموی/سوداوی/صفراوی.
ترتیب میزان خوش بینی درطبایع مختلف:دموی/بلغمی/صفراوی/سوداوی.

انواع طبع
به طورکلی چهار نوع طبع گرم،خشک،سردومرطوب وجود دارد.افراد صفراوی مزاج دارای طبع گرم وخشک،
افراد سوداوی مزاج طبع سردوخشک،
افرادبلغمی دارای طبع سردومرطوب و
افراد دموی دارای طبع گرم ومرطوب می باشند.
نکته ی قابل توجه این است که اگردربدن فردی،میزان هرکدام از اخلاط چهارگانه درحال تعادل باشد،او دارای طبع معتدل است. ولی اگر به علل مختلف مانند تغذیه ی نامناسب،روحیات اخلاقی نامناسب و….
دویاسه خلط درخونش بالارفته وبا یکدیگر مخلوط شود،به طوری که از خصوصیات هرکدام از اخلاط چهارگانه در وجودش پیدا شده وباعث تغییر رفتار یا تغییر مزاج ظاهری او شود می گوییم فرد،دارای طبع مختلط است.
علت اینکه گاهی اوقات فرد در یک روز،رفتارهای متفاوتی ازتمام اخلاط نشان دهد نیز ممکن است همین امرباشد مثلاً فردی که طبع اصلی اش سودا است دراثر اختلاط طبعش باصفرا پرخاشگر،منفی نگر وکم حوصله تر می شود.
بدترین نوع طبع مختلط ازنظر جسمانی اختلاط دو طبع اکتسابی صفرا و بلغم است واز نظر روانی اختلاط دوطبع اکتسابی صفرا وسوداست وبه این ترتیب دارنده ی طبع مختلط صفرا و بلغم به بیمارستان وپزشک نیاز دارد ولی دارنده ی طبع مختلط صفرا وسوداوطبع مختلط سودا وبلغم به علت ازدست دادن تعادل روحی و روانی خود به روانپزشک نیاز بیشتری خواهدداشت

علل ایجاد طبع گرم
مواردی که موجب ایجاد طبع گرم می شوند عبارتند از:عفونت های مختلف ،غم وشادی درحد اعتدال،خواب وبیداری درحد اعتدال،بادکش کردن بدن (باپنبه وآتش)یا حجامت خشک،شنیدن خبرهای خوش وشادی آور،مصرف خوراکی های گرمی بخش(مثل زنجبیل،عسل،فسنجان،آبگوشت باگوشت بره و…)،مشاغل گرم(مثل آهنگری وشاطری)،ماساژ درمانی،دوره های مختلفی سنی مثل دوره ی بلوغ،حاملگی،یائسگی،پوشیدن لباس گرم یاروغن مالی بدن و….

علل ایجاد طبع سرد
برخی از مواردی که موجب می شوند فردطبعی سرد داشته باشد عبارتند از ترس 🫣شدید،زندانی بودن به مدت طولانی ،غم واندوه بیش از حد ،استفاده ازگیاهان سردمثل کاسنی وبید،پرخوری،شادی بیش از حد،خواب زیاد ،تحرک کم،لذت بیش از اندازه(مثل خوردن قرص های روانگردان)،شغل سردی بخش مثل کار در قصابی،سردخانه،استفاده زیادازوسایلی مثل کولریاپنکه که تاثیر سردی دارند،خوردن خوراکی های سرد مثل سوپ جو،آب دوغ خیار،ماهی سرخ کرده،ترشیجات و….

علل ایجاد طبع مرطوب
برخی از مواردی که موجب می شوند فرد طبع مرطوبی داشته باشد عبارتند ازخواب😴، آرامش ،پرخوری،سنگ کلیه،بودن درجاهای رطوبت بخش مثل کار درشالیزار وحمام کردن باشکم پر،خوردن غذاهای رطوبت بخش(مثل آش،دوغ،کاهو وخوردن آب زیاد)،تماس باکولرونشستن روی زمین مرطوب وسرد،تماس باچیزهای که گرمی لطیف می دهند و رطوبت رابه جریان می اندازند مثل کارکردن درمزارع گل وگلخانه

علل ایجاد طبع خشک
برخی از مواردی که موجب می شوند فرد طبع خشکی داشته باشد، عبارتند از:کم خوابی،کم خوردن غذا،مقاربت زیاد(نزدیکی جنسی زیاد)،استفاده ی زیادازملین ها(نرم کننده ی غذا)،مصرف ادویه هایی مثل فلفل،دارچین وزنجبیل،استحمام بیش از حد،استفاده ازخوراکی هایی که موجب خشکی دربدن می شوند مثل بادمجان🍆سرخ کرده،قهوه وآجیل،داشتن حالات روحی شدیدمثل خشم،غم،شادی،لذت و….،تماس باعوامل سردی که مانع رسیدن غذابه اندام ها می شوند (مثل قرارگرفتن درآب سرد یا نشستن زیاد برروی زمین سرد)،تماس قاهر چیزی که بسیار گرم است وبراثر آن نیروی بدن ضعیف می شود مثل کارکردن دائمی درکنار تنور وکوره ی آهنگری.

آیا مزاج قابل تغییر است ؟؟؟
هرفردی دارای دو گونه طبع اصلی و اکتسابی است.طبع اصلی هرفرد،طبع مادرزادی اوست که از پدر و مادرش به ارث می برد.
همچنین ممکن است طبع اصلی فردباگذشت زمان،به علت تغذیه ی نادرست،شرایط آب و هوایی وشیوه ی زندگی نادرست،تغییر کند وطبع جدیدی دراو به وجود آید که به آن،طبع اکتسابی می گویند.
ناگفته نماند که در میان موجودات زنده ،مزاج انسان به میزان زیادی تغییر می‌کند،ولی طبیعت یامزاج حیوانات وگیاهان هیچ وقت به طور کامل تغییر نمی‌کند بلکه باتوجه به شرایط آب و هوایی میزان گرمی،سردی،خشکی ورطوبت آن ها کمی تغییر می‌کند.به عنوان مثال طبیعت سیر گرم است ،درهر منطقه ی جغرافیایی که کشت شود فقط با توجه به شرایط آب و هوایی ،میزان گرمی آن،کمی تغییر می‌کند اما به طور کلی تغییری در کیفیت آن ازنظر گرمی به وجود نمی‌آید وهیچ وقت طبیعت آن سرد نمی شود.
البته می توان مزاج تغییر یافته ی فرد رادوباره بااصلاح مزاج،به مزاج مادرزادی برگرداند که دربخش اصلاح مزاج به آن پرداخته ایم.

راه های تشخیص طبع
برای تشخیص طبع،ابتدا باید سرد مزاجی راازگرم مزاجی جداکنید.برای این کار،باید ببینیدکه در بیشتر حالات،لباس زیاد می پوشید یانه،خصوصا درزمستان،زیرا کسانی که طبع سرد دارند،تحمل سرما راندارندوکسانی که طبع گرم دارند تحمل گرما اندازند.
پس نتیجه می گیریم که سردمزاج،کسی است که در همه‌ی فصول ویا فقط درفصول سرد،طبع سردی دارد و برعکس گرم مزاج کسی است که در همه‌ی فصول طبع گرمی دارد ودر بیشتر اوقات سال لباس 👗 زیادی نمی پوشد.
دربین سرد مزاجان،بلغمی مزاج ها،درهرچهار فصل سال احساس سرما می کنند ولی سوداوی مزاج‌ها،تنها در فصول سرد سال(زمستان و پاییز)احساس سردی می کنند ودر سایر فصول،این گونه نیستند.امادربین گرم مزاجان،صفراوی مزاج ها درچهارفصل حرارت بدنشان بالاست وهمیشه از گرما شاکی هستند اما دموی مزاج ها،فقط درفصول بهاروتابستان ازگرما شاکی هستند ودربقیه ی فصول خیلی احساس بدی ندارند

به طور خلاصه نتیجه می گیریم که:
۱.صفراوی هادر تمام سال،خصوصا درتابستان حرارت بدنشان بالاست،آنقدرکه درهیچ فصلی نیازبه پوشاندن بدن خود بالباس گرم ندارند.
۲.دموی ها فقط دربهار وتابستان حرارت بدنشان بالاست ولی در پاییز و زمستان به لباس گرم احتیاج پیدا می کنند.
۳.بلغمی ها درتمام سال،خصوصادرزمستان نیاز شدیدبه پوشیدن لباس گرم دارند.
۴.سوداوی مزاج ها،هم مثل دموی هافقط درفصول سرد سال(پاییز و زمستان)به لباس گرم احتیاج دارندودر سایر فصول برخلاف بلغمی ها ،خیلی احساس سرما نمی‌کنند.

افراد دیگری هم هستند که اگر چه دارای شرایط گفته شده دربالا می باشند ولی قسمتی از بدنشان(مثل نوک انگشتان دستشان)همیشه سردویا همیشه گرم است(مثل کف پاها)که ممکن است این امر موجب اشتباه درتشخیص طبع آن ها شود.اما باید بگوییم که علایم برخی از بیماری هااین است که قسمتی از بدن را سرد یاگرم می‌کنند مثلاً یکی از علایم کم خونی این است که باعث سردی نوک انگشتان دست ✋ و پاها می شود وبرعکس یائسگی،باعث گر گرفتگی سر وصورت وچربی خون،موجب داغی کف پاها می شود.همچنین ممکن است سینوزیت باعث احساس سردی شدید در پیشانی وورم معده باعث احساس سردی زیاد دروسط قفسه سینه گردد.
بنابراین لازم است که شمااین موارد استثنایی را بشناسید.مثلا ممکن است که شمادرهمه جای بدن ودرهمه ی فصول سال احساس سردی کنید ولی کف پاهایتان اکثراً داغ باشد،این بدان معناست که شما بلغمی مزاج هستید ولی در عین حال چربی خونتان هم بالاست.
یکی دیگر از راه های تشخیص طبع ،این است که افراد سرد مزاج نمی توانند دوش آب سرد بگیرند ولی افراد گرم مزاج خصوصا صفراوی مزاج ها این توانایی را دارند.همچنین افراد گرم مزاج به راحتی نمی توانندعسل 🍯 آویشن میل کنند چون آویشن،گیاهی گرم است وموجب گرمی بیشتر در عسل🍯 می شود و اگر چنانچه بخواهند عسل 🍯 راباآب بنوشند بایستی آن را با آبلیمو ویا سرکه ی بیشتری مخلوط کنند،همچنین اگر درفصل تابستان ودریک موقعیت جغرافیایی گرمسیری بخواهند عسل 🍯 بنوشند بایدعسل رابا آب ومقداری آبلیمو وسرکه یابه همراه غذاهای سرد میل نمایند.
ممکن است خانمی دارای مزاج گرم و مرطوب باشد ولی بعد از بارداری جنین دختر و زایمان به روش سزارین دچار غلبه ی مزاج سرد شود.این شخص از ویژگی های قبل از بارداری خود می تواند، به مزاج خود پی ببرد واز تغییراتی که در او ایجاد شده،نوع خلطی که بر اوغلبه کرده است را پیدا کند و براساس نوع مزاج جدید،کارهای لازم را برای رسیدن به مزاج اصلی اش انجام دهد.
البته باید به این نکته اشاره نمود که مزاج فرزند یک زوج که هردو طبع گرم دارند،حتماگرم خواهد بود و تنهادر صورتی مزاج فرزند آن ها سرد خواهد شد که مادر در دوران بارداری به شدت تحت تأثیر عوامل سرد مثل قرار گرفتن مداوم در مقابل سرمای کولر،حمام رفتن زیاد و….
باشد یا خوراکی‌های سرد بخورد.
نکته:افراد دارای طبع سرد تمایل بیشتری به مصرف خوراکی های گرم دارند وافراد دارای طبع گرم،خوراکی های ترش را دوست دارند.
اابته افراد گرم مزاج جهت افزایش انرژی خود گاهی تمایل به گرمی بیشتری پیدا می کنند.این افراد به راحتی می توانند حجم زیادی از گرمی ها مثل فلفل را بدون هیچ مشکلی میل نمایند.

تشخیص طبع باتوجه به گروه خونی
آسان ترین راه برای تشخیص طبع مادرزادی اشخاص مطابقت دادن آن با گروه های خونی است.
هرکدام از گروه های خونیO,AB,A,Bطبع خاصی دارند که قابل تغییر نیست برای مثال اغلب افرادی که گروه خونیAدارند طبع سوداوی،افراد گروه خونیBطبع بلغمی،گروه خونیO طبع دموی وافرادی که گروه خونیABدارند،دارای طبع صفراوی هستند.

ممکن است فردی با گروه خونیAدارای مجموعه ای از علایم بلغمی باشد که در این صورت طبع مادرزادی او سودا وطبع اکتسابی اش بلغم خواهد بود ؛بهترین پیشنهاد برای درمان چنین فردی ،درمان طبع اکتسابی اوست نه طبع مادرزادی.

دوگروه خونیOمثبت وABمثبت اکثراً طبع گرم ودو گروه خونیAوB(مثبت ومنف) اکثراً طبع سرد دارند.
هرچقدر از گروه خونیOبه سمت گروه خونی AB می رویم خون کثیف تر وخشک تر می شود.
بیشترین بیماری های قلبی ❤️،واریس وگرفتگی رگ ها در گروه های خونیAوABدیده می شوند زیرا خون در آنها خشک تر است ودر نتیجه رسوبش بیشتر است(یعنی در رگ ها جاری نمی شود).
بیماری هایی مثل قند،چربی و…. درگروه های خونیAوABزودتر از سایر گروه ها ایجاد می شود واین گروه خونی دستگاه ایمنی ضعیف تری دارند.

تشخیص طبع باتوجه به عمر
عمر انسان چهار مرحله دارد و هرمرحله به علت تغییرات مختلفی که به همراه دارد،دارای مزاج های مختلفی است.مثلا از لحظه ی تولدتا سی سالگی طبع دم وصفرا،درسن جوانی یعنی از۳۰تا۴۰سالگی طبع صفرا،درمیانسالی یعنی از۴۰تا۶۰سالگی طبع سودا ودر پیری یعنی بعد از ۶۰سالگی طبع بلغم درفرد غلبه دارد.

نکات مهم
-هروقت مزاج اصلی انسان تمایل بیشتری به خشکی داشته باشد او در طول عمر خود به جوانان شباهت بیشتری دارد.
-هر وقت مزاج اصلی انسان تمایل بیشتری به سردی ورطوبت داشته باشد شخص در طول عمر خود از نظر ویژگی های ظاهری ورفتاری،به افراد پیر شباهت بیشتری دارد.
-هروقت انسان به سنی برسدکه مزاج او در آن مرحله مانند مزاج اصلی اش باشد دچار بدحالی وبیماری می شود ،زیرا دو مزاج ازیک نوع،دربدن او افزایش پیدا کرده است.برای مثال شخصی که مزاج اصلی اش گرم وخشک است وقتی به سن جوانی برسددچار بیماری 🤕 می شود زیرا طبع گرم و خشک دربدن او افزایش پیدا کرده،به همین دلیل بدن این فرد از حالت تعادل فاصله می‌گیرد واین حالت تا زمانی که شخص مرحله ی جوانی را پشت سر بگذارد،ادامه دارد.
اما بر عکس اگرشخصی مزاج اصلی اش سرد و مرطوب باشد،در مرحله ی جوانی به حالت سلامتی و شادابی می رسد زیرا در جوانی گرمی وخشکی در بدن افزایش پیدا می‌کند و باعث تعادل سردی و رطوبت در بدن می شود.
نکته:امروزه محدوده ی سنی غلبه ی اخلاط تغییر کرده است:برای دم از جنینی تا۱۷سالگی،برای صفرا از۱۷تا۳۵سالگی،برای سودااز۳۵تا۵۱سالگی وبرای بلغم از۵۱سالگی به بالا می باشد.

تشخیص طبع باتوجه به خواب وبیداری
اعتدال در خواب و بیداری نشانه ی اعتدال مزاج خصوصا اعتدال در مغز است.مزاج سرد و مرطوب باعث پرخوابی می شود، به همین علت افراد بلغمی ودموی،به خواب بیشتری نیاز دارند.خشکی وگرمی موجب بیداری(کم خوابی)می شود ،به همین دلیل افراد صفراوی و سوداوی در خوابیدن مشکل دارند ومعمولا خوابشان سبک است.
خواب از بیرون،بدن را سرد واز درون،بدن را گرم می کند.اگر خواب در روز کوتاه باشد،درون را مرطوب واگر طولانی باشد درون را سرد و سست می کند.
کودکان معمولا بیشتر می خوابندزیرا رطوبت بیشتری دارند وبه تدریج وبا افزایش سن که رطوبت مزاجی آنها کاهش پیدا می کنند خوابشان نیز کمتر می شود.
خواب طولانی در بدن شخص صفراوی به علت ایجاد سردی و رطوبت به کاهش حرارت بدن آنها کمک می‌کند وبرعکس شخص بلغمی با خواب طولانی دچار افزایش خلط بلغم می شود.
بیداری ضد خواب است یعنی ظاهر بدن را گرم وباطن(درون بدن)را خسته و سرد می کند و هرچه کار سنگین تر بوده ومدت زمان بیداری بیشتری باشد این حالت افزایش پیدا می‌کند.

راه های جلوگیری از تغییر طبع
کارهایی که می توانیم انجام دهیم تا طبع مان زیاد تغییر نکند عبارتند از:پرهیز از پرخوری،پرهیز از خوردن غذاهای نامناسب وناسازگار با طبع خود،پرهیز ازسرما وگرمای زیاد،مهاجرت به نقاطی که دارای آب و هوای متناسب باطبع است،انجام حجامت،استفاده ی مداوم از خوراکی های متعادل و….

تشخیص طبع باتوجه به دفع بدن
وضعیت دفع بدن از جمله عرق،مدفوع وادرار وبررسی رنگ و شکل آنها ،یکی دیگر از راه هایی است که به تعیین نوع مزاج و طبع کمک می‌کند.برای این منظور لازم است تا هنگام دفع فضولات بدن خود،به شکل،رنگ وبوی آن ها توجه کنید:
_اگررنگ مدفوع یا ادرار تیره تر از حد معمول باشد این امر نشان دهنده ی غلبه صفرا در بدن وگرمی مزاج است.
_بی رنگ بودن ویا کم رنگ بودن مدفوع و ادرار ،نشانه ی سردی مزاج است.
_اگرعرق انسان با بوی شدید و تندی همراه باشد،این امر نشانه ی گرمی مزاج وغلبه ی صفرا بر بدن است.
_اگر عرق انسان زردی بر لباس باقی نگذاردو کم بو باشد نشانه ی سردی مزاج است.

تشخیص طبع باتوجه به رنگ پوست
رنگ پوست بدن علامت خوبی برای تشخیص مزاج است به این صورت که:
_سفیدی و روشن بودن رنگ پوست ،نشان دهنده‌ی رطوبت یا مزاج بلغمی است.
_رنگ سرخ،نشانه ی حرارت و رطوبت در بدن و مزاج دموی است.
_زرد مایل به قرمز(زرد آفتابی)،نشان دهنده ی بالا بودن گرمی در بدن ومزاج صفراوی است.
_رنگ تیره وکبود،نشان دهنده ی بالا بودن خشکی دربدن ومزاج سوداوی است.

افزایش اخلاط در بدن
گاهی اوقات،شخص دچار افزایش خلط(یا اخلاط)یا طبعی خاص از چند ثانیه تا چندین ماه 🌒 وسال وگاهی حتی تا آخر عمر می شود ،مثل پیدایش ناگهانی خلط صفرا در جریان سنین بلوغ که باعث افزایش رشد قد در فرد می شود ویا پیدایش ناگهانی خلط صفرا در هنگام یائسگی در زنان که باعث گر گرفتگی،افزایش فشار وچربی خون در آن ها می شود.

علل بالا رفتن خلط دم
بیشترین علل افزایش خلط دم در افراد ،نوع تغذیه ،ورزش،فصل بهار،عوامل ارثی،تزریق خون،عوامل دارویی،فعالیت زیاد کبد،فعالیت زیاد مغز استخوان،عواملقلبی_عروقی،دیدن رنگ قرمز و شرایط آب و هوایی متعادل می باشد.

علل بالا رفتن خلط صفرا
علا بالا رفتن صفرادربدن:نوع تغذیه ،سرطان،میگرن،باد گرم،شکنجه،مسافرت،حاملگی،دعوا،تصادف،
عوامل ارثی،قطع عضو،خنده ی زیاد،دوره ی عادت ماهانه،رعدوبرق،بیش فعالی،زخم معده،سونا،هپاتیت شدید،آب درمانی،فصل تابستان،بستن لوله ی رحم،نزدیکی کردن(مقاربت)، پرکاری تیروئید،کم خوابی،تماشای سیرک،مصرف مشروبات الکی ،فعالیت زیاد کبد،ورزش های سنگین،فعالیت زیاد معده،خوردن ترشیجات ،تشدید غلظت خون ،خوردن مداوم بستنی،زایمان طبیعی،پرخوری،سرماخوردگی،
بالارفتن چربی خون،شنیدن سروصدای زیاد،هیجانات عشقی وعاطفی،بستری شدن دربیمارستان،گرفتگی رگ های قلب،مصرف قرص های شادی آور،مشاغل صفراساز(شاطری)،بروز بیماری هایی 🤕 مثل رماتیسم،مصرف قرص های جلوگیری از بارداری،خوردن خوراکی های گرم مزاج مثل باقلوا،زوابیا،خرما و… می باشد.

علل بالارفتن خلط بلغم
بالارفتن خلط بلغم می تواند به علل مختلف ازجمله:بروز بیماری‌هایی مثل آسم،رماتیسم،یبوست،نفخ شکم وسنگ کلیه،عوامل ارثی،کم خوابی،نزدیکی زیادتنفس سریع،کیست کلیه،سرماخوردگی،سینوزیت شدید،دوش آب سرد،دوران شیر دهی،کیست تخمدان،رژیم گیاه خواری،خوردن ترشی جات،بارش برف و باران،آب یخ،پرخوابب،فصل زمستان،پرخوری،قرارگرفتن در معرض باد،پوشیدن لباس کم در سرما،خوردن مداوم ماست ودوغ،نشستن روی زمین سرد یا مرطوب وخوردن بیش از حد خوراکی های سرد باشد.

علل بالا رفتن خلط سودا
بالا رفتن خلط سودا در بدن به علل مختلف از جمله:خلوت بودن مکان زندگی،گرفتگی عروق،فکر وخیال زیاد،کم خوابی شدید،معلولیت جسمانی،استرس واضطراب،تاریکی،حوادث طبیعی مثل زلزله ،بستری شدن در بیمارستان ،ازدست دادن ثروت،مشکلات ناشی ازوجود فیبروم یا کیست تخمدان،سرطان،فصل پاییز،سرما وگرمای شدید،ترس شدید،طلاق گرفتن،غصه خوردن،یبوست،دیدن فیلم ترسناک ،شکنجخ شدن،شیمی درمانی،بدهکاری زیاد،ورم پروستات،دیر خوابیدن،ترسیدن،نگرانی مداوم،بدهکاربودن،آلودگی هوا،نوشیدن آب خیلی سردبعد از غذا،استفاده از نوشیدنی های خیلی داغ،استفاده از مشروبات الکلی،نوشیدن آب بین غذا،خوردن غذای فریز شده،خوردن غذای مانده،استفاده ازغذای خیلی شور یا خیلی تند یا تلخ،استفاده ازظروف تفلون وغذاپزهای برقی،شنیدن مداوم صدای اتومبیل ها وموتورهای کارخانجات،استفاده ی بیش ازحد موبایل و کامپیوتر و….می باشد

گاهی به طور مصنوعی هم می توان هر کدام از اخلاط بدن راافزایش داد وآنها را درخون به جریان انداخت! مثلا درمورد خلط صفرا
می توان با مشت 👊 کردن دست ها مثل حالتی که کنگ فو کاران به خود می گیرند و اخم کردن ویا با فریاد بلند،خلط صفرا را دربدن خود بالا برد.همچنین می توان با فرو کردن انگشتان دو دست در هم ودر جهت مخالف یکدیگر و گذاشتن آن برروی سینه در حالت خواب یا درازکش،خلط سودا را در بدن بالا برد،با تنفس سریع و کوتاه می توان خلط بلغم را در خون بالا بردویا اینکه با دیدن مناظر سرخ رنگ یا پوشیدن لباس های سرخ رنگ نیز خلط دم موجود در خون را بالا برد

درمان بیماری به علت افزایش خلط
برای کاهش اخلاط اضافی باید از ماده ای که ضد آن خلط است استفاده کنید،به این روش«درمان به ضد یا اضداد»می گویند.
مثلا برای کاهش حرارت صفراباید رطوبت را زیاد کرد و برای کاهش سردی و خشکی از حرارت و رطوبت استفاده کرد این روش بیشتر در درمان طبع های اکتسابی به کار می رود.
در طبع اکتسابی ،می توانست خوراکی ضد آن طبع را به فرد بدهید ولی درطبع مختلط باید هردو نوع خوراکی(هم ضد آن طبع وهم مخصوص آن طبع)رابه بیمار بدهید مثلا می توانیدبه کسی که صفرا دارد،آب دوغ خیار(که خوراک سردی است)بدهیدتا میل کند اما به کسی که طبع مختلط دارد همین آب دوغ خیار باید همراه با گردو،کشمش،سیر ونظایر آن داده شود.

اصلاح مزاج چیست؟
اصلاح مزاج ،یعنی درمان مزاج اکتسابی وبازگرداندن آن به مزاج اصلی وحفظ آن بااستفاده از مصلح.

مصلح چیست؟
به ماده ی خوراکی یا غیر خوراکی که مصرف همزمان آن باسایر مواد،طبع فرد را معتدل نموده واز مشکلات احتمالی ایجاد شده ی آنها جلوگیری می نماید و همچنین هضم آن را آسان تر می کند،مصلح می گویند.برای نمونه اگر فرد صفراوی یا دموی بیش ازحد عسل 🍯 مصرف کند موجب بروز حساسیت یا خارش بدنش می شود یا اگر فرد بلغمی بیش از حد آب بنوشد موجب بروز بیماری‌،سردی،خستگی،سستی وپرخوابی در او می شود.بنابراین برای پیشگیری یا کاهش مشکلات ناشی از مصرف برخی مواد غذایی باید از مصلح آن استفاده نمود.

انواع مصلحات از نظر طریقه ی مصرف
ممکن است مصلح یک خوراکی،بوییدنی باشدنه خوردنی.مثلا مصلح گل سرخ در سردمزاجان،خوردن انیسون بوده ولی در گرم مزاجان باخوردن گل سرخ فقط کافیست که مصلح کافور را استنشاق یا بو کنند.
بو کردن کافور،سردرد ناشی از مصرف خوراکی گل سرخ🌹 را در گرم مزاجان کاهش می دهد.
یکی از اصول پیشگیری از بیماری ها،عدم استفاده از هر نوع ماده ی غذایی در هنگام بی اشتهایی است.اگر بااولین لقمه یا قاشق غذایی که در دهان خود می گذارید،احساس بدی پیدا می کنید، فورأ آن را دور بریزید و تا پیدا کردن اشتها هیچ نوع غذایی را میل نکنید؛زیرا سلامتی شما در نخوردن آن است.
توصیه می شود افرادی که طبیعت گرم صفراوی یا دموی دارند،غذاهای سردمصرف کنند تا گرمی آنان کم تر شود و افرادی که طبع سرد بلغمی یا سوداوی دارند،غذاهای مصرف کنند و یا با مخلوط غذاهای سرد و گرم،اثر سردی وگرمی را متعادل کنند

انواع مصلحات از نظر خاصیت
_مصلحات عمومی یا مصلحات مزاجی:مصلحاتی که مزاج آنها،ضد مزاج مواد اصلی استفاده شده است، مثلاً ماست مزاج سردومرطوب دارد و افراد بلغمی و سوداوی که دارای مزاج سرد هستند،باید آن را با خوراکی هایی که دارای مزاج گرم و مرطوب هستند مثل زنیان،انیسون،پونه،نعناع،آویشن استفاده کنند تا مزاج ماست،معتدل شود و مشکلاتی ناشی از سرد بودن ماست برآنها اثر نکند.

_مصلحاتی تخصصی یا ذاتی:این نوع مصلحات حالت عمومی نداشته وبه صورت تخصصی در کنار سایر مواد استفاده می شوند.
مثل خوردن زنیان که برای کم کردن مشکلات ناشی از خوردن ماست وخوردن مصلح انیسون که برای کم کردن مشکلات ناشی از خوردن رازیانه مصرف می شود.
درطب سنتی نیز گاهی اوقات بیماری آکنه یا جوش صورت که در اثر گرمی ایجادمی شود رابا مصرف گیاه گرم رازیانه که خودنیز طبع گرم دارد درمان می کنند،زیرا رازیانه علاوه بر گرم بودن طبع خود،به طور ذاتی درمان کننده ی جوش غرور نیز هست، خصوصاً اگر در فصول سرد سال تجویز شده باشد یا استفاده از دم کرده ی جو که بسیار سرد است ولی در درمان بیماری های سرد کلیوی مثل سنگ کلیه ،از آن استفاده می شود،زیرا جو علاوه بر سردی مزاج به طور ذاتی خاصیت درمان بیماری های کلیوی را نیز دارد.

اصلاح افراد بلغمی مزاج
افراد بلغمی مزاج باید از خوردن لبنیات خصوصا ماست،دوغ،ترشی جات وغذاهای سردی بخش بدون استفاده از مصلح آن ها خودداری کنند وبیشتر از خوراکی های گرمی بخش مانند:ارده،عسل،شیره ی انگور وخرما استفاده کنند.
اگر افراد بلغمی مزاج،خوراکی های سرد میل می کنند حتماً باید همراه آن از خوراکی های گرم نیز استفاده کنند تا سردی آن بر آنها تاثیر نگذارد.برای نمونه هنگام استفاده از ماست که مقدار کم آن بلغم زا ومقدار زیادش سودازاست،بهترین کار آن است که از مصلح مزاجی ماست مثل پونه،نعناع،آویشن،زیره ویاحتی ازمصلح تخصصی آن زنیان استفاده کنند،همچنین روزانه نیم ساعت نرمش و ورزش کنند؛بارعایت این موارد به زودی طبع آنان اصلاح خواهد شد.

اصلاح افراد صفراوی مزاج
خوراکی هایی که موجب اصلاح مزاج در افراد صفراوی می شود ،عبارتند از لیمو ترش 🍋، زرشک،نارنج، گریپ فروت با عسل🍯، ترنجبین، کاهو، کیوی، آلو بخارا، آلوچه، اسفناج ، تمر هندی، لیموشیرین 🍋، پرتقال، نان جو 🍞 و آش جو.
در مجموع این افراد باید از خوراکی‌های سرد و خنک استفاده کنند.
عرق کاسنی و عرق شاه تره بهترین نوشیدنی برای این گونه افراد است؛
آنها برای شستشوی سر و بدن خود باید از سدر استفاده کنند. بهترین روش برای اصلاح افراد صفراوی این است که از خوردن خوراکی های گرم بدون مصلح پرهیز کنند تا بتوانند سلامتی خود را حفظ کنند.

اصلاح افراد دموی مزاج
افراد دموی مزاج بهتراست برای اصلاح مزاج شان از خوراکی‌هایی مانند: میوه جات و سبزی جات تازه، مسهل های گیاهی (مانند:خاکشیر،اسفرزه،بارهنگ،بالنگ وتخم ریحان)،سوپ یا آش جو،آش انار،آب زرشک،خیار،مرکبات،ماست، نان جو 🍞،برگه زرد آلوی خیس شده،هلو،انجیر وآلو بخارا استفاده کنند.همچنین نوشیدن روزانه۶لیوان آب خنک(نیم ساعت قبل از غذا و دو ساعت ونیم بعداز غذا)،کم کردن حجم غذا و استفاده از غذاهای سبک نیز یکی از بهترین راه های اصلاح مزاج در این افراد است.
نکته: افراد دموی اگر همراه خوراکی های گرم از خوراکی های سرد استفاده نکنند،دچار جوش،خارس بدن و…. می شوند.

مزاج خوراکی ها همراه با مصلح آن ها
دراینجا چند نمونه از خوراکی ها را به همراه مصلح آنها بیان میکنیم:

اصلاح افراد سوداوی مزاج
افراد سوداوی مزاج باید از خوردن غذاهای چرب،شور،مانده وبیات به خصوص گوشت،ماهی دودی،شیرینی جات مصنوعی،ادویه جات، عدس، آلو،اسفناج،کدو تنبل وهویج فرنگی پخته،چای ونیز خوردن جلوگیری از بارداری،خودداری نموده ودرعوض بیشتر از مسهل های گیاهی،نان سنگک،سالاد فصل همراه مقداری جوانه ی گندم قبل از غذا،روغن زیتون وآش جو استفاده کنند و دربین غذاها از نوشیدن مایعات به خصوص آب یخ ونوشابه های گازدار ودوغ خودداری کنند.این افراد باید از مصرف کشک وماست نیز پرهیز کنند.
مصرف پنیر همراه چای شیرین در وعده ی صبحانه برای افراد سوداوی مزاج بسیار زیان آور است،زیرا رسوبات خون را دراین افراد افزایش می دهد.
اگرچنین افرادی به فکر اصلاح طبع خود نباشند شدیدأ دچار افسردگی روحی 👻 خواهند شد وروز به روز از نظر جسمی لاغرتر می شوند.
درمجموع افراد سوداوی باید از غذاهای گرم و مرطوب استفاده نمایند.غذاهایی مثل برنج که مزاج سرد و خشک دارد برای افراد سوداوی مضر می باشد چون موجب ایجاد یبوست در آنها می شود.

مزاج ادویه ها و چای های گیاهی همراه با مصلح آنها
✅آویشن دارای مزاج گرم وخشک می باشد ومصلح ان نعناوسرکه ی انگور می باشد.
✅انیسون دارای مزاج گرم وخشک می باشد ومصلح ان رازیانه،فلوس،سکنجبین می باشد.
✅بابونه دارای مزاج گرم وخشک می باشد و مصلح ان شربت انار وعسل می باشد.
✅بومادران دارای مزاج گرم وخشک می باشد ومصلح ان انیسون می باشد.
✅پونه ودارچین دارای مزاج گرم وخشک می باشد ومصلح ان کتیرا می باشد
✅ زردچوبه دارای مزاج گرم وخشک می باشد ومصلح ان آب لیمو،آب بالنگ می باشد.
✅زنجبیل دارای مزاج گرم وخشک می باشد ومصلح ان عسل🍯، روغن بادام شیرین می باشد.
✅زنیان دارای مزاج گرم وخشک می باشد ومصلح ان گشنیز،باقلا می باشد.
✅زیره دارای مزاج گرم وخشک می باشد ومصلح ان عسل 🍯،آویشن،کتیرا می باشد.
✅گلپر دارای مزاج گرم وخشک می باشد ومصلح ان خیساندن درسرکه،بوئیدن کافور یاگلاب،رازیانه می باشد.
✅گل سرخ🌹 دارای مزاج معتدل تاکمی سرد و خشک می باشد ومصلح ان انیسون،بو کردن کافور می باشد.
✅هل دارای مزاج گرم وخشک می باشد ومصلح ان کتیرا می باشد.
✅گل گاوزبان دارای مزاج گرم وخشک می باشد ومصلح ان صندل سفید(صندل،نوعی چوب که سفید زردیا قرمز است).
✅مریم گلی دارای مزاج گرم وخشک می باشد ومصلح ان فلوس می باشد.
✅نمک دارای مزاج گرم وخشک می باشد ومصلح ان روغن بادام ،آویشن می باشد.
✅برگ بو دارای مزاج گرم وخشک می باشد ومصلح ان کتیرا می باشد.
✅خردل دارای مزاج گرم وخشک می باشد ومصلح ان روغن بادام،کاسنب،سرکه می باشد.
✅میخک دارای مزاج گرم وخشک می باشد ومصلح ان صمغ عربی (صمغ درخت اقاقیا)می باشد.
✅قهوه دارای مزاج گرم و معتدل می باشد ومصلح ان زعفران ،گلاب،روغن پسته،زنجبیل می باشد.
✅فلفل دارای مزاج گرم وخشک می باشد ومصلح ان گلاب،صمغ عربی می باشد.
✅سماق دارای مزاج سرد و خشک می باشد و مصلح ان مصطکی(صمغ نوعی درخت است)،انیسون،پختن آن با بادمجان 🍆 می باشد.
✅چای سیاه دارای مزاج گرم وخشک می باشد ومصلح ان آبلیمو می باشد.

گوشت ها همراه با مصلح آن ها

✅گوشت آهو،بلدرچین دارای مزاج گرم وخشک می باشد ومصلح ان سماق،گشنیز،مرزه،پختن آن باروغن بادام یا روغن کنجد،سکنجبین می باشد.
✅ماهی تازه دارای مزاج سرد و مرطوب می باشد ومصلح ان پختن آن با دنبه یا روغن کنجد،زنجبیل،آویشن،عسل،ادویه ی گرم،گردو،فلفل سیاه می باشد.
✅بز 🐐 دارای مزاج سرد و خشک می باشد ومصلح ان نمک،فلفل،پیاز،دارچین،زیره،میخک،بادام،نارگیل وخرما می باشد.
✅جگر سیاه دارای مزاج گرم و مرطوب می باشد ومصلح ان ادویه ی گرم،نمک،دارچین،گشنیز،سرکه،کباب ومغزپخت کردن آن،زیره می باشد.
✅شتر 🐫 دارای مزاج گرم وخشک می باشد ومصلح ان جوشاندن باروغن زیتون،پختن بانمک وشوید،فلفل،سرکه،زیره می باشد.
✅قلوه دارای مزاج سرد و خشک می باشد ومصلح ان کباب نموندن باروغن زیتون،نمک،فلفل،دارچین،زیره می باشد.
✅کبوتر دارای مزاج گرم وخشک می باشد ومصلح ان پختن آن باآبغوره یا سرکه،کاسنی،کرفس،سماق،شوید،تره نخود می باشد.
✅گاو 🐄 دارای مزاج سرد و خشک می باشد ومصلح ان دارچین،فلفل،زنجبیل،پیاز، سکنجبین،گلپر، سیر،زیره می باشد.
✅گوسفند 🐑 دارای مزاج گرم و مرطوب می باشد ومصلح ان گشنیز،سماق،مرزه،قره قوروت می باشد.
✅مرغ دارای مزاج سردومرطوب می باشد ومصلح ان ادویه ی گرم،سکنجبین می باشد.
✅میگو 🍤 دارای مزاج گرم و مرطوب می باشد ومصلح ان سرکه،شربت انار،نعناع می باشد.
✅کباب دارای مزاج گرم وخشک می باشد ومصلح ان سماق،گشنیز،فلفل،سکنجببن می باشد.
✅سیرابی دارای مزاج سرد و خشک می باشد ومصلح ان گلپر،سرکه،مرزه،زنجبیل،دارچین می باشد.
✅بوقلمون 🦃 دارای مزاج گرم و مرطوب می باشد ومصلح ان گشنیز،سماق می باشد.
✅اردک 🦆 دارای مزاج گرم وخشک می باشد ومصلح ان پختن آن با سرکه،کرفس،پونه،نخود،شوید،تره،دارچین، سکنجبین می باشد.

مزاج برخی از حبوبات و غلات همراه با مصلح آنها

✅باقلا تازه دارای مزاج سرد تر می باشد ومصلح ان پوست کندن باقلا،عسل،جوشاندن باقلا در آب ودور ریختن آب آن پس از پخت،روغن بادام،پونه،آویشن،زیره،گلپر می باشد.
✅ باقلا خشک دارای مزاج سرد و خشک می باشد ومصلح ان پوست کندن باقلا،عسل،جوشاندن باقلا در آب و دور ریختن آب آن پس از پخت،روغن بادام،پونه،آویشن،زیره،گلپر می باشد.

✅برنج 🍚 دارای مزاج سرد و خشک می باشد ومصلح ان خیساندن درآب ونمک، زعفران، زیره سیاه،شوید می باشد
✅جو دارای مزاج سرد و خشک می باشد ومصلح ان رازیانه ،انیسون،روغن های گیاهی می باشد.
✅ذرت 🌽 دارای مزاج معتدل وخشک می باشد ومصلح ان روغن های گیاهی می باشد.
✅عدس دارای مزاج سرد و خشک می باشد ومصلح ان مرزه،روغن بادام،سرکه،گلپر،روغن کنجد،پونه،زعفران می باشد.
✅گندم دارای مزاج گرم و معتدل می باشد ومصلح ان سرکه ی کهنه،شرینی های طبیعی می باشد.
✅ماش دارای مزاج سرد و مایل به خشک می باشد ومصلح ان زیره،میخک،آب انار ترش،سماق،آب زرشک،روغن بادام،زنجبیل،دارچین،فلفل،خردل می باشد.
✅نان گندم دارای مزاج گرم وخشک می باشد ومصلح ان رازیانه،سیاه دانه، کنجد می باشد.
✅نخود سبز دارای مزاج گرم وخشک می باشد ومصلح ان آویشن،دارچین،زنجبیل، فلفل می باشد.
✅نخود خشک دارای مزاج گرم وخشک می باشد ومصلح ان زیره،شوید،سکنجبین می باشد.

مزاج برخی از سبزیجات و مصلح آنها

✅اسفناج دارای مزاج سردومرطوب می باشد ومصلح ان پختن باروغن بادام،دارچین،فلفل می باشد.
✅بامیه دارای مزاج سردومرطوب می باشد ومصلح ان ادویه های گرم می باشد.
✅برگ چغندر دارای مزاج گرم وخشک می باشد ومصلح ان خردل،آبغوره،پختن باعدس،شربت بالنگ می باشد.
✅ترخون دارای مزاج گرم وخشک می باشد ومصلح عسل 🍯،کرفس می باشد
✅ترشک دارای مزاج سرد و خشک می باشد ومصلح ان رازیانه ،نبات می باشد.
✅ جعفری دارای مزاج گرم وخشک می باشد ومصلح ان بادرنجویه،کاسنی می باشد.
✅خرفه دارای مزاج سردومرطوب می باشد ومصلح ان کرفس،نعناع می باشد.
✅شنبلیله دارای مزاج گرم وخشک می باشد ومصلح ان انیسون ،کاسنی،برگ اسفناج،برگ خرفه می باشد.
✅قارچ خوراکی 🍄 دارای مزاج سردومرطوب می باشد ومصلح ان خردل،پختن بانمک وشوید،روغن کنجد،زیتون،پونه،آویشن،فلفل،زنجبیل،زیره می باشد.
✅کاسنی دارای مزاج سردومرطوب می باشد ومصلح ان شاه تره،فلوس،رازیانه،عسل،دارچین،هل می باشد.
✅کاهو دارای مزاج سردومرطوب می باشد ومصلح ان نعناع،کرفس زیره،سکنجبین می باشد.
✅کرفس دارای مزاج گرم وخشک می باشد ومصلح انیسون می باشد.
✅لوبیاسبز دارای مزاج سردومرطوب می باشد ومصلح ان دارچین،زنجبیل،خردل،زیره،نمک،روغن زیتون،آویشن می باشد.
✅ریواس دارای مزاج سرد و خشک می باشد ومصلح ان شربت عود،انیسون،عسل می باشد.
✅مرزه دارای مزاج گرم وخشک می باشد ومصلح ان سرکه می باشد.
✅نعناع دارای مزاج گرم وخشک می باشد ومصلح ان کرفس می باشد.
✅ گشنیز دارای مزاج گرم وخشک می باشد ومصلح ان پختن آن با زرده تخم مرغ بافلفل ونمک،آب مرغ و دارچین می باشد.
✅شوید دارای مزاج گرم وخشک می باشد ومصلح ان آبلیمو،آبغوره،سکنجبین می باشد.

مزاج برخی از میوه ها همراه با مصلح آنها

✅تمشک،ازگیل،آلبالو،ذغال اخته،سنجد،غوره،زرشک،لیمو عمانی،کیوی دارای مزاج سرد وخشک می باشد ومصلح ان عسل 🍯 می باشد.
✅قیسی،پرتقال،گیلاس،شلیل،آلو وآلوچه دارای مزاج سردومرطوب می باشد ومصلح ان عناب،کندر، عسل، زنیان، زیره، روغن زیتون می باشد.
✅آناناس 🍍 دارای مزاج گرم می باشد ومصلح ان آب انار، آب لیمو، عسل می باشد.
✅انجیر،گلابی،انگور،سیب،مویز دارای مزاج گرم و مرطوب می باشد ومصلح ان گردو، آویشن، انیسون،بادام،دارچین می باشد.
✅به دارای مزاج سردومرطوب می باشد ومصلح ان عسل 🍯 و انیسون می باشد.
✅انار دارای مزاج سرد و خشک می باشد ومصلح ان گلاب،گلپر می باشد.
✅کدو دارای مزاج سردومرطوب می باشد ومصلح ان زیره،نعناع،نمک،روغن زیتون،خردل،فلفل،آبغوره می باشد.
✅گرمک دارای مزاج گرم و مرطوب می باشد ومصلح ان آب انار ترش،سرکه می باشد.
✅موز 🍌 دارای مزاج گرم و مرطوب می باشد ومصلح ان نمک،عسل،سکنجبین،مربای زنجبیل می باشد.
✅خرما دارای مزاج گرم وخشک می باشد ومصلح ان آب انار، بادام، گلاب،سرکه، کاهو می باشد.
✅زردآلو دارای مزاج سردومرطوب می باشد ومصلح ان عسل،زنیان، زیره، روغن زیتون می باشد.
✅نارنج دارای مزاج گرم وخشک می باشد ومصلح ان عسل 🍯 می باشد.
✅هلو 🍑 دارای مزاج سردومرطوب می باشد ومصلح ان عسل،مربای زنجبیل می باشد.
✅خربزه 🍈 دارای مزاج گرم و مرطوب می باشد ومصلح ان آب انار ترش،سرکه می باشد.
✅خیار چنبر دارای مزاج سرد می باشد ومصلح ان انیسون می باشد.
✅خیار سبز دارای مزاج سردومرطوب می باشد ومصلح ان نعناع، گل سرخ 🌹،رازیانه، نمک می باشد.
✅طالبی دارای مزاج گرم و مرطوب می باشد ومصلح ان آب انار ترش،سرکه می باشد.
✅ هندوانه 🍉 دارای مزاج سردومرطوب می باشد ومصلح ان مربای پوست هندوانه 🍉، عسل 🍯 می باشد.
✅گوجه فرنگی دارای مزاج سرد می باشد ومصلح ان روغن زیتون می باشد.
✅بادمجان 🍆 دارای مزاج گرم وخشک می باشد ومصلح پختن آن با گوشت بره،سرکه،زیره،گلپر،انار می باشد.
✅توت فرنگی دارای مزاج سرد می باشد ومصلح ان عسل 🍯 می باشد.
✅تمشک دارای مزاج سرد و خشک می باشد ومصلح ان عسل 🍯 می باشد.
✅شاه توت دارای مزاج گرم وخشک می باشد ومصلح عسل 🍯، آب انار،انار می باشد.
✅هویج 🥕 دارای مزاج گرم و مرطوب می باشد ومصلح ان انیسون ،ادویه گرم می باشد.
✅سیر وموسیر دارای مزاج گرم وخشک می باشد ومصلح ان پختن درآب ونمک،روغن بادام،کره،گشنیز،سکنجبین،انار ترش می باشد.
✅شلغم دارای مزاج گرم و مرطوب می باشد ومصلح ان فلفل،زیره،سکنجبین،خردل،سرکه می باشد.
✅کلم قمری دارای مزاج گرم وخشک می باشد ومصلح ان آویشن،پونه،انیسون،دارچین می باشد.
✅سیب زمینی دارای مزاج سردومرطوب می باشد ومصلح ان دارچین،زنجبیل،آویشن می باشد.
✅پیاز دارای مزاج گرم وخشک می باشد ومصلح ان شستن آن با آب و نمک،سرکه،آب انار،کاسنی می باشد.

مزاج برخی از لبنیات همراه مصلح آنها

✅پنیرتازه دارای مزاج سردومرطوب می باشد ومصلح ان مغزگردو،آویشن،عسل،نعناع خشک،سبزی های معطر،زیتون می باشد.
✅پنیرکهنه دارای مزاج گرم وخشک می باشد ومصلح ان مغز گردو، آویشن ، عسل،نعناع خشک،سبزی های معطر می باشد.
✅دوغ و ماست دارای مزاج سردومرطوب می باشد ومصلح ان زنیان،نعناع،آویشن،سیر،کاکوتی،زیتون،سیاه دانه،پونه می باشد.
✅ سرشیر دارای مزاج سردومرطوب می باشد ومصلح ان عسل 🍯 می باشد.
✅قره قوروت دارای مزاج سرد و خشک می باشد ومصلح ان انواع فلفل،زیره،سیاه دانه می باشد.
✅کره دارای مزاج گرم و مرطوب می باشد ومصلح ان عسل 🍯،انواع مربا می باشد.
✅کشک دارای مزاج سرد و خشک می باشد ومصلح ان سیر،نعناع خشک،پونه ی کوهی می باشد.
✅خامه ی پاستوریزه دارای مزاج سردومرطوب می باشد ومصلح ان عسل 🍯 می باشد.
✅خامه محلی دارای مزاج گرم وخشک می باشد ومصلح ان عسل 🍯 می باشد.
✅روغن حیوانی دارای مزاج گرم و مرطوب می باشد ومصلح ان عسل 🍯، سرکه و آبلیمو می باشد.

مزاج برخی انواع آجیل همراه مصلح آنها

✅پسته دارای مزاج گرم وخشک می باشد ومصلح ان زردآلو،انار ترش،سرکه،سکنجبین،آلو می باشد.
✅تخم خربزه دارای مزاج گرم و مرطوب می باشد ومصلح ان بنفشه ،عسل می باشد.
✅تخم کدو دارای مزاج سردومرطوب می باشد ومصلح ان عسل 🍯 می باشد.
✅شاه دانه دارای مزاج گرم وخشک می باشد ومصلح ان کتیرا،زرشک می باشد.
✅کنجد دارای مزاج گرم ومرطوب می باشد ومصلح ان عسل 🍯 می باشد.
✅گردو دارای مزاج گرم وخشک می باشد ومصلح ان انار ترش،سکنجبین،ترشی های طبیعی می باشد.
✅بادام درختی شیرین دارای مزاج گرم وخشک می باشد ومصلح عسل 🍯، رب ترش می باشد.
✅ بادام درختی تلخ دارای مزاج گرم وخشک می باشد ومصلح عسل 🍯، بادام شیرین می باشد.
✅بادام زمینی دارای مزاج گرم و مرطوب می باشد ومصلح ان عسل 🍯 می باشد.
✅بادام هندی دارای مزاج گرم وخشک می باشد ومصلح ان عسل ،رب ترش می باشد.
✅تخم آفتابگردان 🌻 دارای مزاج گرم وخشک می باشد ومصلح ان اب انار،آبغوره،سرکه می باشد.
✅فندق دارای مزاج گرم وخشک می باشد ومصلح ان آب عسل،شربت به،سکنجبین می باشد.

مزاج برخی از روغن های گیاهی همراه مصلح آنها

✅روغن بادام شیرین دارای مزاج معتدل می باشد ومصلح ان مصطکی می باشد.
✅روغن بادام تلخ دارای مزاج گرم وخشک می باشد ومصلح ان شکر،نبات،بادام شیرین می باشد.
روغن کنجد دارای مزاج گرم و مرطوب می باشد ومصلح ان عسل 🍯 می باشد.
✅روغن زیتون دارای مزاج گرم و مرطوب می باشد ومصلح ان مغز گردو،مغز بادام،سرکه،عسل می باشد.

طرز تهیه‌ی چای سنتی

یک قاشق غذاخوری ازهرگیاهی که می خواهید را با ۲لیوان آب سرد و مقداری نبات،روی حرارت کم قراردهید تابجوشد.سپس قوری را روی حرارت غیر مستقیم(کتری یا سماور)قراردهیدوبگذارید به مدت ۱۵ دقیقه دم بکشد بعد آن را صاف کرده ومیل کنید.

مزاج طبع چای های گیاهی و خواص آنها

✅چای گل گاوزبان وسنبل الطیب دارای طبیعت گرم وخشک می باشد وخواص ان آرام بخش اعصاب،خواب آور،ضد سرددردهای عصبی،دردهای کلیوی،ضد سودا وصفرا می باشد.
✅چای بادرنجبویه وزیرفون دارای طبیعت خیلی گرم می باشد و خواص آن افزایش دهنده ی فشار خون،تقویت کننده ی قلب ❤️💓 واعصاب، خون ساز،تقویت کننده ی سلول های مغزی،آرامبخس،ضدصدای وزوز گوش 👂، خواب آور،ضد بیماری های کلیه،ضد بوی بد دهان می باشد.
✅چای بابونه دارای طبیعت معتدل می باشد وخواص آن آرام بخش اعصاب معده،روده وتقویت آنها،ضدتب،ضدانگل،ضدیبوست،تقویت کننده ی اعصاب و مغز،اشتها آور،ضدبلغم وصفرا،شستشو دهنده ی بسیار قوی کلیه ها می باشد.
✅چای دارچین دارای طبیعت گرم وخشک می باشد و خواص آن محرک اعصاب ،شستشو دهنده کلیه،تقویت رشد قد،دفع رطوبت اخلاط بلغمی،شادی آور،تقویت کننده ی نیروی جنسی،درمان پا دردهای رطوبتی،اشتها آور،ضد دلهره،ضد بوی بد دهان،تقویت کننده ی کبد ومعده می باشد.
✅چای زنجبیل دارای طبیعت گرم وخشک می باشد و خواص آن افزایش دهنده ی فشار خون،ضدضعف اعصاب،تقویت کننده ی حافظه،ضد رطوبت مزاج،ضدبلغم،خون ساز،ضد درد مفاصل،تقویت کننده ی معده و روده،افزایش نیروی جنسی،ضد درد می باشد.
✅چای آویشن دارای طبیعت معتدل می باشد و خواص آن افزایش دهنده ی فشار خون ،تقویت اعصاب،ضدنفخ،شستشو دهنده کلیه،ضدصفرا،ضد دلهره واضطراب،تقویت بدن،ضدبیماری های تنفسی(آسم،زکام،سرفه)،مقوی معده،ضد دردهای رماتیسمی واستخوانی وکمر،ضدسنگ کیسه ی صفرا می باشد.
✅چای اکلیل کوهی دارای طبیعت گرم می باشد و خواص آن مقوی اعصاب،شستشو دهنده ی کلیه،ضدصفرا،ضداضطراب،تقویت کننده ی بدن،ضدبیماری های تنفسی(زکام،آسم،سیاه سرفه)،تقویت کننده ی معده،ضد درد رماتیسمی،استخوانی وکمر،ضد سنگ کیسه ی صفرا می باشد.
✅چای گزنه دارای طبیعت گرم وخشک می باشد و خواص آن ضدقند،ضدغلظت خون،ضد چربی،ضدصفرا وسنگ کیسه ی صفرا ،ضد سرطان ♋️،ضد امراض کلیه،شستشو دهنده ی کلیه،ضد خونریزی،افزایش دهنده ی شیر مادر،رفع خستگی،ضد ریزش مو می باشد.
✅چای اسطوخودوس دارای طبیعت گرم وخشک می باشد و خواص آن آرام بخش اعصاب،تقویت کننده ی سلولهای مغز،ضد میگرن،ضد زکام،آسم وبرونشین،موثر در درمان رماتیسم،شستشو دهنده ی کلیه و ضد اگزما می باشد.
✅چای نعناع دارای طبیعت معتدل و گرم می باشد و خواص آن ضد اسهال و استفراغ،ضد نفخ معده،تقویت کننده ی معده،خوشبو کننده ی دهان،رفع ناراحتی های روده ای ،رفع خستگی،رفع ناراحتی های کیسه ی صفرا ،رفع ناراحتی های ریوی،تنگی نفس،آسم وسیاه سرفه می باشد.
✅چای فلوس دارای طبیعت معتدل می باشد و خواص آن پایین آورنده ی فشار خون ،موثر در درمان برفک دهان،ضد یبوست‌های شدید،ضد صفرا،ضد ورم معده و روده می باشد.
✅چای زیره ی سیاه دارای طبیعت بسیار گرم می باشد و خواص آن بالا برنده ی فشار خون ،سوزاندن چربی اضافه ،تصفیه کننده ی خون،تقویت کننده ی قلب 💓❤️ وعروق،شستشو دهنده ی کلیه،ضد چاقی،کم کننده ی اشتها، ضد یرقان،افزایش دهنده ی شیرمادر،ضدنفخ معده،مقوی معده،رفع ناراحتی های روده می باشد.
✅چای بهار نارنج دارای طبیعت گرم می باشد و خواص آن آرام بخش ،تقویت کننده ی قلب 💓❤️ واعصاب،شادی آور،ضد سر دردهای عصلی،اشتها آور می باشد.
✅چای کوهی دارای طبیعت گرم می باشد و خواص آن ضد حساسیت،تقویت کننده ی اعصاب ،آرام بخش،ضد اگزما می باشد.